-
1 panowanie
-aza panowania — +gen during the reign of
* * *n.domination, prevalence; ( króla) rule, reign; pod czyimś panowaniem under sb's rule; stracić panowanie nad sobą lose one's temper, blow a fuse; zachować panowanie nad sobą keep l. maintain one's composure; rozciągnąć panowanie nad czymś ( nad jakimś obszarem) have l. hold dominion over sth; kierowca stracił panowanie nad samochodem the car went out of control.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > panowanie
-
2 stracić
* * *pf.1. (= nie mieć już więcej) lose; stracić cierpliwość do kogoś lose one's patience with sb; stracić cnotę/dziewictwo lose one's cherry/virginity; stracić energię l. zapał run out of gas; stracić głowę dla kogoś be swept off one's feet by sb, fall for sb; stracić z czymś kontakt lose touch of sth; stracić matkę lose one's mother; stracić posadę lose one's job; stracić liście ( o drzewie na jesieni) shed leaves; stracić na wadze lose weight; stracić orientację lose one's bearings; stracić panowanie nad sobą blow a fuse, go off at the deep end; stracić panowanie nad samochodem lose control of the car; kierowca stracił panowanie nad samochodem the car went out of control; stracić równowagę lose one's balance; stracić życie lose one's life; (= polec) perish; stracić rachubę czasu lose the track of time; stracić twarz lose one's face; stracić urodę lose one's looks; stracić wątek lose one's train of thought; stracić grunt pod nogami have the ground taken l. cut from under one's feet; stracić kogoś z oczu lose track of sb; stracić pokarm stop l. cease milking; stracić rozum l. głowę lose one's head; stracić władzę fall from power.2. (= nie zarobić) lose; stracić na akcjach sink capital l. money in shares; niech stracę! my loss!, never mind (the loss)!, what the hell!3. (= nie wykorzystać) waste; (= roztrwonić) squander; stracić okazję/szansę waste an opportunity/a chance.4. (= stać się gorszym) lose; stracić na sile (np. o burzy) abate; stracić na atrakcyjności lose in attractiveness, become less attractive; stracić w czyichś oczach come down in sb's opinion.5. ( skazanego na śmierć) execute, put to death.pf.1. disappear, vanish; stracić się z oczu (= przestać się widzieć) lose sight of each other l. one another.2. (= przestać się kontaktować) lose track of each other l. one another.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stracić
-
3 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
4 stra|cić
pf Ⅰ vt 1. (przestać mieć) to lose [posadę, ząb, przyjaciół]- stracić bliską osobę to lose sb close- stracić szacunek dla kogoś/czegoś to lose respect for sb/sth- stracić czyjś szacunek to lose sb’s respect- stracić słuch/głos/życie to lose one’s hearing/voice/life- stracić pamięć to lose one’s memory- stracić władzę w nogach/dużo krwi to lose the use of one’s legs/a lot of blood- stracić dobrą figurę to lose one’s figure- stracić kontakt z kimś to lose touch with sb- miejsce pracy straci 100 osób a hundred jobs will be lost- powieść wiele straciła w tłumaczeniu the novel lost a lot in translation- najwięcej stracą rolnicy the biggest losers will be farmers- partia straciła wiele głosów w wyborach the party suffered heavy losses in the election ⇒ tracić2. (zmarnować) to lose- stracić okazję/szansę to miss an opportunity/chance ⇒ tracić3. (wykonać wyrok śmierci) to execute- został skazany na śmierć i stracony he was sentenced to death and executed- został stracony na krześle elektrycznym he was executed by electric chairⅡ vi (stać się gorszym) to lose- okolica wiele straciła the place lost a lot (of its beauty/attraction)- stracił na humorze na wieść o wyniku his spirits sank when he heard the result ⇒ tracićⅢ stracić się przest. (zniknąć) to disappear into thin air, to become lost- stracić się w świecie to be lost to the world■ stracić orientację to lose orientation- stracić energię to run out of steam- stracić głowę to lose one’s head- stracić głowę dla kogoś to fall for sb, to fall head over heels for sb- stracić kogoś/coś z oczu to lose sight of sb/sth- stracić na wadze to lose weight- stracił pięć kilogramów he lost five kilos- stracić panowanie nad pojazdem to lose control of a vehicle- stracić panowanie nad sobą a. nad nerwami to lose one’s composure- stracić poczucie rzeczywistości to lose one’s grip on reality- stracić pokarm a. mleko to lose one’s milk- stracić rozum to lose one’s mind- stracić serce do kogoś/czegoś to be disillusioned with sb/sth- stracić się z oczu to lose sight of each other- stracić w czyichś oczach to go down in sb’s estimation- stracić wątek to lose the thread- niech stracę easy come, easy go!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stra|cić
-
5 un|ieść
pf — un|osić impf (uniosę, uniesiesz, uniósł, uniosła, unieśli — unoszę) Ⅰ vt 1. (podnieść, wznieść) to raise- uniósł rękę na pożegnanie he raised a hand in farewell- uniosła głowę znad książki she looked up from her book2. (dźwignąć) to lift- nie mógł unieść walizki he couldn’t lift the suitcase3. książk. (przemieścić) woda uniosła za sobą most the water swept the bridge away- wiatr unosi tumany kurzu the wind is raising clouds of dust4. przest. (zagarnąć) to carry (away)- unieśli rannych z pola bitwy they carried the wounded from the battlefieldⅡ unieść się — unosić się 1. (podeprzeć się) to rise- unieść się z krzesła to rise from a chair2. (podnieść się, zostać uniesionym) to be raised, to go up- kurtyna uniosła się w górę the curtain went up3. (wzbić się) to soar, to sail (up)- balon uniósł się wysoko the balloon sailed high in the air4. książk. (stracić panowanie nad sobą) to get carried away; (zirytować się) to lose one’s temper- uniósł się ambicją/honorem his ambition/sense of honour got the better of him- łatwo się unosi s/he’s easily excitable5. przen. (wisieć) (w powietrzu) to hover, to hang; (na wodzie) to float- nad łąkami unoszą się mgły fog hangs over the fields6. przen. (o zapachu) ≈ to waft; to linger- w powietrzu unosił się smród pleśni there was a mouldy smell in the airThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > un|ieść
-
6 oszal|eć
pf (oszaleję, oszalał, oszaleli) vi książk. 1. (stracić panowanie nad sobą) to go berserk a. crazy a. mad a. wild- oszaleć z gniewu/bólu/rozpaczy to go crazy with anger/pain/grief- kiedy na scenie pojawił się lider zespołu, widownia oszalała when the frontman appeared on stage, the audience went wild2. (zwariować) to become a. go insane, to go mad- wkrótce po śmierci żony nieszczęśnik oszalał the poor man went insane soon after his wife’s death3. przen. (wielbić) to be/go crazy a. mad; to flip pot. (na punkcie czegoś over sth)- młodzież oszalała na punkcie Internetu the young are crazy about the InternetThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oszal|eć
-
7 władz|a
f 1. sgt (rządzenie, panowanie) power- król miał nieograniczoną władzę the king had unlimited power- król zrzekł się władzy na korzyść swego syna the king abdicated his throne in favour of his son- ojciec sprawuje władzę nad synem a father has authority over his son- przechwycić a. przejąć władzę to seize power- być u władzy to be in power- dojść do władzy to come to power- zostać odsuniętym od władzy to be ousted (from power)2. zw. pl (instytucje) authority zw. pl- występować przeciwko jakiejkolwiek władzy to rebel against all forms of authority- oddał się w ręce władz he gave himself up to the authorities- władze lokalne/miejskie local/municipal authorities- władza ustawodawcza/wykonawcza/sądownicza the legislative/executive/judiciary (branch)3. (zdolność poruszania) use, power- po wypadku stracił władzę w nogach after the accident he lost the use of his legs- odzyskała władzę w rękach she regained the use of her hands- mieć/stracić/odzyskać władzę nad sobą to have/lose/regain control of oneself4. sgt (wpływ) hold, control- ona ma nad nim tajemną władzę she has some mysterious hold over him- ten człowiek ma władzę nad jej sercem i myślami the man has control of her heart and mind- mieć władzę nad czyimiś myślami to control sb’s thoughts- □ władza dyskrecjonalna discretionary powers- władza rodzicielska Prawo custody- władza państwowa the authority of the state- władze państwowe the state (authorities)■ czwarta władza pot. (media) the fourth estate- pan władza (policjant) pot., żart. officer- przepraszam, panie władzo, nie zauważyłem znaku sorry, officer, I didn’t notice the sign- władze umysłowe mental powers, (mental) faculties- być/nie być w pełni władz umysłowych to be/to not be in full possession of one’s (mental) faculties- wyciągnąć ręce po władzę to make a bid for powerThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > władz|a
См. также в других словарях:
tracić – stracić panowanie [władzę] nad sobą — {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać panować nad swoimi emocjami (zwykle negatywnymi); tracić kontrolę nad swoimi reakcjami, odruchami itp. : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po tym, co usłyszałam, straciłam władzę nad sobą. Ktoś z wolna tracił panowanie nad sobą … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stracić — dk VIa, stracićcę, stracićcisz, strać, stracićcił, stracićcony 1. «przestać coś mieć, zostać bez kogoś lub bez czegoś; zostać pozbawionym kogoś lub czegoś» Stracić rodzinę. Stracić posadę. Drzewa straciły liście jesienią. Stracić czyjąś przyjaźń … Słownik języka polskiego
władza — ż II, DCMs. władzadzy 1. blm «prawo rządzenia państwem, panowanie, rządzenie; stosunek społeczny między dwiema grupami, polegający na tym, że jedna z grup może w sposób trwały oddziaływać na postępowanie grupy drugiej w realizacji zadań… … Słownik języka polskiego
siebie — (D.), CMs. sobie, B. siebie a. się, N. sobą 1. «zaimek zwrotny, wskazujący na identyczność dopełnienia z podmiotem» Widział siebie w lustrze. Nie widzę siebie w tej roli. Nie dopuszczał nikogo do siebie. Nie dał robić z siebie pajaca. Bronił się… … Słownik języka polskiego
wyjść — 1. Coś, ktoś nie może wyjść komuś z głowy, z myśli «ktoś nie może o czymś, o kimś zapomnieć, coś, ktoś zajmuje czyjąś uwagę»: Twój były chłopak nie może wyjść ci z głowy. Cosm 9/1999. 2. Coś wyszło spod czyjejś ręki, spod czyjegoś dłuta, pędzla,… … Słownik frazeologiczny
wychodzić — 1. Coś, ktoś nie może wyjść komuś z głowy, z myśli «ktoś nie może o czymś, o kimś zapomnieć, coś, ktoś zajmuje czyjąś uwagę»: Twój były chłopak nie może wyjść ci z głowy. Cosm 9/1999. 2. Coś wyszło spod czyjejś ręki, spod czyjegoś dłuta, pędzla,… … Słownik frazeologiczny
wyjść — dk, wyjśćjdę, wyjśćjdziesz, wyjdź, wyszedł, wyszła, wyszli wychodzić ndk VIa, wyjśćdzę, wyjśćdzisz, wyjśćchodź, wyjśćdził 1. «opuścić jakieś miejsce, zwykle udając się dokądś, w jakimś celu» Wyjść z domu. Wyjść na spacer. Wyjść po zakupy. Wyjść… … Słownik języka polskiego
zapomnieć — dk VIIa, zapomniećnę, zapomniećnisz, zapomniećnij, zapomniećniał, zapomniećnieli, zapomniećniany zapominać ndk I, zapomniećam, zapomniećasz, zapomniećają, zapomniećaj, zapomniećał, zapomniećany 1. «nie zachować w pamięci, przestać pamiętać o kimś … Słownik języka polskiego
unieść — dk XI, uniosę, uniesiesz, unieś, uniósł, uniosła, unieśli, uniesiony unosić ndk VIa, unoszę, unieśćsisz, unoś, unieśćsił, unoszony 1. «dźwignąć coś w górę, podciągnąć ku górze, umieścić coś wyżej niż poprzednio; podnieść, wznieść» Unieść głowę.… … Słownik języka polskiego
oszaleć — dk III, oszalećleję, oszalećlejesz, oszalećlej, oszalećleli, oszalećały, oszalećali «dostać pomieszania zmysłów; stracić panowanie nad sobą, wpaść w szał, we wściekłość» Oszaleć z gniewu, ze szczęścia, z bólu, rozpaczy. ◊ Oszaleć na punkcie kogoś … Słownik języka polskiego
wściec — dk Vc, wścieknę, wściekniesz, wścieknij, wściekł wściekać ndk I, wściecam, wściecasz, wściecają, wściecaj, wściecał, rzad. «spowodować, że ktoś się rozgniewa, wpadnie w złość» Wścieka go byle co. wściec się wściekać się 1. tylko dk «zachorować na … Słownik języka polskiego
